Zemsta – streszczenie i bohaterowie (Aleksander Fredro)

O czym jest Zemsta Aleksandra Fredry?

Zemsta to jedna z najpopularniejszych komedii Aleksandra Fredry, napisana w XIX wieku, a do dziś stanowiąca żelazny punkt programów nauczania w polskich szkołach. Dzieło powstało w 1834 roku, a jego niezmiennie aktualne przesłanie, barwny język i uniwersalny humor sprawiają, że fascynuje kolejne pokolenia czytelników.

Fabuła opowiada o konflikcie między dwoma sąsiadami zamieszkującymi jeden zamek: Cześnikiem Raptusiewiczem a Rejentem Milczkiem. Dwaj panowie toczą nieustanny spór, dokuczają sobie nawzajem i za wszelką cenę próbują udowodnić swoją wyższość i rację. Całą sytuację komplikuje wątek miłosny między Wacławem, synem Rejenta, a Klarą, wychowanicą Cześnika.

Konflikt sąsiedzki, pełny złośliwości i zabawnych intryg, prowadzony jest z ogromnym temperamentem i nieco groteskowym rozmachem. Dzieje się wiele: są próby wydania Klary za Rejenta, sekretny plan małżeństwa Wacława i Klary i niezliczone konflikty dwóch głównych antagonistów. Wszystko to okraszone jest błyskotliwymi dialogami, przerysowanymi postaciami oraz komicznymi sytuacjami.

Streszczenie lektury Zemsta – główne wątki i wydarzenia

Akcja Zemsty toczy się w starym zamku podzielonym na dwie części, w których mieszkają zwaśnieni sąsiedzi: Cześnik Raptusiewicz i Rejent Milczek. Cześnik to szlachcic o porywczym temperamencie, wygadany, impulsywny i skory do kłótni. Jego sąsiadem jest Rejent – człowiek spokojny, cichy, ale też chytry i wyrachowany.

Głównym konfliktem jest walka o mur dzielący ich część zamku, który Rejent samowolnie postanawia naprawić, bez zgody Cześnika. To staje się początkiem serii doniesień, procesów oraz kombinacji mających na celu utarcie nosa sąsiadowi.

Równolegle rozwija się wątek miłosny: Wacław, syn Rejenta, zakochany w Klarze, wychowanicy Cześnika, potajemnie spotyka się z ukochaną. Tę miłość ojciec Wacława próbuje zniszczyć, planując ożenek syna z Podstoliną – kobietą niezbyt szczerą i nastawioną głównie na korzyści majątkowe.

Raptusiewicz sam zamierza poślubić Podstolinę, lecz kiedy dowiaduje się o jej planach względem Wacława, wpada w furię. Sprawy komplikują się jeszcze bardziej przez obecność Papkina – komicznego połączenia rycerza, domorosłego poety i awanturnika, który deklaruje miłość do Klary, mimo że nie ma żadnych szans.

Mimo wzajemnej nienawiści ich ojców, Wacław i Klara w końcu biorą ślub, co prowadzi do wymuszonego pojednania między Raptusiewiczem a Rejentem. Kres prywatnej wojny przynoszą młodzi oraz sytuacja, w której wszyscy, z różnych względów, muszą się podporządkować rozwijającym się wydarzeniom.

Charakterystyka głównych bohaterów „Zemsty”

Cześnik Raptusiewicz – typowy szlachcic-zawadiaka, pełen temperamentu, waleczny, porywczy, czasem dziecinny w swoich działaniach. Uosabia stereotyp XVII-wiecznego polskiego szlachcica. Słynie z powiedzenia: Niech się dzieje wola nieba, z nią się zawsze zgadzać trzeba, choć na co dzień działa raczej impulsywnie niż poddając się losowi.

Rejent Milczek – całkowite przeciwieństwo Cześnika. Cichy, spokojny, ale także podstępny i pozbawiony skrupułów. Ukrywa swoje prawdziwe intencje pod płaszczykiem religijności i powściągliwości. To on planuje małżeństwo Wacława z Podstoliną w celu umocnienia swojej pozycji.

Wacław – młodzieniec uczuciowy i zakochany w Klarze. Nieco naiwny, ale gotowy na poświęcenia. Przeciwstawia się ojcu, by poślubić ukochaną. Jego upór przyczynia się do rozwiązania konfliktu między sąsiadami.

Klara – młoda dziewczyna, wychowanka Cześnika. Inteligentna i wrażliwa, konsekwentna w uczuciach. Jest odważna i stanowcza, choć ze względu na swój wiek nie zawsze traktowana jest poważnie przez starszych.

Podstolina – wdowa planująca kolejne małżeństwo z wyrachowania. Kieruje nią przede wszystkim interes materialny. Zmienia front w zależności od sytuacji, dbając wyłącznie o własną korzyść.

Papkin – postać komiczna, pozująca na bohatera, choć w rzeczywistości tchórzliwa i niezdarna. Przerysowana i autoironiczna, stanowi źródło wielu zabawnych scen. Jego wynurzenia to parodia heroicznych ideałów i zakochania.

Dlaczego Zemsta Aleksandra Fredry jest wciąż aktualna?

Choć Zemsta została napisana niemal 200 lat temu, jej przekaz pozostaje aktualny. Fredro w zabawny i inteligentny sposób pokazuje typowe ludzkie przywary: zawiść, upór, chciwość oraz fałszywą pobożność. Bohaterowie bywają groteskowi, ale są wiernym odzwierciedleniem cech, które spotykamy i dziś.

Temat sąsiedzkiej kłótni, która eskaluje do niemalże wojny o kawałek muru, to metafora ludzkiego egoizmu oraz konfliktów opartych na uprzedzeniach i sprzecznościach charakterów. W centrum znajduje się również wątek miłości – ponadczasowy symbol pojednania i nadziei, który mimo wszystko zwycięża zacietrzewienie starszego pokolenia.

Zemsta to nie tylko zabawna komedia, ale też satyryczne spojrzenie na społeczeństwo, jednostki i ich relacje. Dlatego też Fredro, choć pisał o swojej epoce, stworzył dzieło uniwersalne – rozpoznawalne, zrozumiałe i wciąż odkrywane na nowo.

Najczęstsze pytania dotyczące Zemsty

Dlaczego Cześnik i Rejent się nienawidzą? Głównym powodem konfliktu jest spór o naprawę muru między ich częścią zamku. Jednak tak naprawdę jest to konflikt charakterów – impulsywny Cześnik nie może znieść wyrachowanego Rejenta.

Kim jest Papkin? Papkin to zabawny błazen i awanturnik, który udaje bohatera i romantycznego kochanka. Jest parodią szlachcica-marzyciela i stanowi jedno z głównych źródeł komizmu w sztuce.

Jak kończy się Zemsta? Historia kończy się szczęśliwie – Wacław i Klara biorą ślub, a zwaśnieni sąsiedzi zostają zmuszeni do zgody. Komedia zamyka się pojednaniem i triumfem młodej miłości nad starymi uprzedzeniami.

Czy Zemsta to lektura obowiązkowa? Tak, Zemsta to obowiązkowa lektura w polskich szkołach, zwykle omawiana w klasach 7 lub 8 szkoły podstawowej. Dzięki humorowi i barwnym bohaterom, cieszy się popularnością również wśród młodszych czytelników.